در نشست معرفی و بررسی کتاب مستطاب آشپزی مطرح شد:

تدوین بخشی از میراث ناملموس ایران در این کتاب / خدمت دریابندری به زبان فارسی در این کتاب بیشتر از بسیاری از متون ادبی بوده


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۴/۱۱ - ۱۷:۵۳:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۱۱ - ۱۸:۴:۱
تدوین بخشی از میراث ناملموس ایران در این کتاب / خدمت دریابندری به زبان فارسی در این کتاب بیشتر از بسیاری از متون ادبی بوده
پانزدهمین نشست صد کتاب ماندگار قرن، با معرفی و بررسی کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز اثر نجف دریابندری با حضور دکتر فرهاد طاهری نویسنده و پژوهشگر فرهنگی و دکتر معصومه ابراهیمی دانش آموخته انسان شناسی به در تالار فرهنگ کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در ابتدای پانزدهمین نشست صد کتاب ماندگار قرن، دبیر این نشست، مهدی مظفری ساوجی سخنان خود را با بیان خاطراتی از نجف دریابندری نویسنده اثر و تجلیل از تلاش های محمد زهرایی مدیر نشر کارنامه برای عرضه هنری این کتاب و فهیمه راستکار برای همراهی و تاثیرگذاری در نگارش کتاب آغاز کرد و افزود: صرف نظر از محتوای کتاب که اهمیت دارد، ردپای ظرائف و لطایف زبانی و طنز دریابندری را در همه جا می توان دید.

این کتاب دانشنامه‌ای نظام‌مند از خوراک‌ها و آشپزی است

فرهاد طاهری نویسنده و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ معاصر ایران فرهنگی به نقل تاریخی از شخصیت های سیاسی معاصر درباره اهمیت غذا و اثرات فرهنگی آن پرداخت و گفت: آغاز تالیف این کتاب درباره آشپزی به گفته خود نجف دریابندری از زندان و در سال 1336 شکل گرفت. وقتی خاطرات زندان را می خوانیم می بینیم آشپزی به عنوان یکی از دغدغه های شخصیت های سیاسی بزرگ در زندان بوده است؛ از جمله احسان نراقی که وظیفه آشپزی بند خود را بر عهده داشت. همچنین مرحوم عباس دوزدوزانی که از شخصیت های مذهبی بود، در خاطرات خودش از آبگوشت‌هایی که در زندان بار می گذاشتند تعریف می کند.

این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ معاصر ادامه داد: از نظر ساختار، اولین ویژگی کتاب مستطاب آشپزی این است که کتابی نظام‌مند و قاعده‌مند و دانشنامه‌ای از خوراک‌ها و آشپزی محسوب می‌شود. مانند هر کتاب مرجع دیگری قواعد و اصول کلی را توضیح می دهد و برای فهم بیشتر پیوست های کمک کننده ای در اختیار مخاطب قرار داده است. این کتاب از لحاظ ساختاری فنی و تخصصی است و البته به درد اهل ذوق هم می خورد.

وی افزود: بخش ابتدای کتاب درباره مکتب­‌های آشپزی است که جنبه کاملا آگاهی بخشی دارد. در بخش های دیگر که به پخت و پز می پردازد، صِرف خواندن آن، احساس لذت به مخاطب می دهد. با پیوست ها و ساختار فهرست این کتاب حس کنجکاوی مخاطب هم برانگیخته می‌شود.

 

ایجاز و پرهیز از تکرار از ویژگی­‌های متن کتاب است

طاهری همچنین به انتخاب عنوان هوشمندانه «مستطاب آشپزی؛ از سیر تا پیاز» اشاره کرد و گفت: کلمه «مستطاب»، یک کلمه کاملا فخیمانه و ادیبانه، در کنار «از سیر تا پیاز» که تعبیری عامیانه است به کار برده شده و این هنر دریابندری است.

این پژوهشگر حوزه تاریخ و فرهنگ، با برشمردن ویژگی این کتاب از نظر نثر و ادبیات اضافه کرد: اولین ویژگی نثر دریابندری این است که الگو ها و ساختار جملات عمدتا تکرار می شود و این ویژگی پرهیز از عدم تکرار باعث شده نثر کتاب گویا تر باشد. خود نویسنده هم به این موضوع اشاره می‌کند و می گوید پرهیز از تکرار یکی از بیماری های ادبی است که گریبان نویسندگان آشپزی را بیش از دیگران می گیرد.

وی ادامه داد: دومین ویژگی نثر نویسنده ایجاز و پرهیز از استفاده از کلمات مترادف و هم معنی است. و سومین ویژگی که بسیار جذاب است، رویارویی مستقیم نویسنده با خواننده است. دریابندری در همه حال مخاطب خود را در برابر خود می بیند و با او حرف میزند و افعال را به صیغه امری و التزامی به کار می برد.

وی با انتقاد از رایج شدن تعابیر اشتباه و تکراری در ادبیات گفتار امروز به نبوغ حیرت انگیز و ذوق هنرمندانه دریابندری درانتخاب واژه ها اشاره کرد و گفت: خدمتی که دریابندری در این کتاب به زبان فارسی کرده، بسیاری از متون ادبی فارسی نکرده است.

 

دریابندری بخشی از میراث ناملموس ایران را تدوین کرده است

معصومه ابراهیمی مدیر مسئول فصلنامه عصر انسان شناسی سخنران دوم این نشست با اشاره به حسن انتخاب کتاب مستطاب آشپزی گفت: انتخاب این کتاب از میان انواع کتب فلسفی، در حالی که پرداختن به امور اجتماعی و پدیده های دم دستی مثل غذا شاید از نظر علمی میان ادبا و دانشمندان نادیده گرفته می شود، نشان می دهد که تغییر رویکردی صورت گرفته و باعث شده ارزش‌های مهم و ملموس این چنین آثاری در جامعه درک شود و باید حضور این کتاب را در زمره صد کتاب برتر قرن، مبارک دانست.

این پژوهشگر انسان شناسی ادامه داد: دوستانی معتقد هستند که دریابندری بعد از ترجمه راسل و ترجمه آن همه رمان و تاثیر بی نظیری که در فلسفه و ادبیات ایران داشت چطور دست به کار انتشار کتابی درباره آشپزی زد. به نظر من این از نبوغ دریابندی بود و خیلی سال‌ها پیش از پیگیری محمد زهرایی، وی به هماهنگی هنر، فلسفه و آشپزی علاقمند بود. الان ما می بینیم که اینها حوزه های جداگانه نیستند و در تقاطع هایی به هم می رسند. شما نمی توانید آشپزی را جدا از تاریخ، فلسفه، سیاست، ادبیات و از تمام وجوه رسمی و غیررسمی یک جامعه بدانید. و این اهمیت را دریابندری در یک بزنگاه تاریخی به خوبی درک کرده و علاوه بر تدوین بخشی از میراث ناملموس ایران، به زبان فارسی هم خدمت بزرگی کرده است.

وی با اشاره به نبوغ و خلاقیت نویسنده در به کار بردن طنز در متن کتاب افزود: کمتر نویسنده‌ای همچون دریابندری در ایران سراغ داریم که بتواند از زبان سلیس، ساده و صمیمی با طنزی که با خواننده انس و الفت بر قرار کند، در نگارش کتاب بهره‌ بگیرد. به جرئت می گویم ما تا کنون کتابی مثل مستطاب آشپزی با این استاندارد های فیزیکی و محتوایی نداریم.


به منظور توسعه تعاملات علمي، پژوهشي، آموزشي؛

تفاهم‌نامه همکاری با بنیاد دایرةالمعارف اسلامی منعقد شد


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۴/۱۱ - ۱۵:۲۵:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۱۱ - ۱۶:۲۷:۳۶
تفاهم‌نامه همکاری با بنیاد دایرةالمعارف اسلامی منعقد شد
به منظور بهره‌گيري متقابل از منابع اطلاعاتي، ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي پژوهشي، علمی و تخصصي تفاهم‌نامه همکاری میان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و بنیاد دایرةالمعارف اسلامی (دانشنامه جهان اسلام) منعقد شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در این تفاهم‌­نامه که بر استفاده از توانایی‌­های علمی ـ پژوهشی طرفین، مبادله نسخ فیزیکی و رقومی منابع به منظور غنی‌سازی منابع، همکاری در تولید و تدوین تاریخ شفاهی اهل علم و ادب، فرهیختگان و اندیشمندان کشور از جمله همکاری­‌های مشترک فیمابین می باشد.

طبق این تفاهم نامه، سازمان در زمینه حفاظت و مرمت منابع خطی، سنگی و نفیس دانشنامه‌ها، ارائه مشاوره در خصوص حفاظت و نگهداری دانشنامه­‌ها و نیز فهرست‌نویسی و رقومی‌سازی منابع نفیس، نسخ خطی، اسناد و مجلات موجود، با بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی همکاری خواهد کرد.

همچنین انتقال اسناد و مدارک راکد مکتوب، دیداری، شنیداری و رقومی، واسپاری منابع، و روزآمد سازی اطلاعات مدخل سازمان از جمله اقدامات بنیاد دایرةالمعارف اسلامی در این تفاهم‌نامه می‎‌باشد.


گزارش تصویری | معرفی و بررسی کتاب «مستطاب آشپزی» در نشست صد کتاب ماندگار قرن


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۴/۱۰ - ۱۴:۲۵:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۱۰ - ۱۴:۵۲:۵
گزارش تصویری | معرفی و بررسی کتاب «مستطاب آشپزی» در نشست صد کتاب ماندگار قرن
کتاب «مستطاب آشپزی؛ از سیر تا پیاز» به عنوان پانزدهمین کتاب از صد کتاب ماندگار قرن در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران معرفی و بررسی شد.


مختارپور در گفتگو با لیزنا مطرح کرد:

شیوه‌نامه جدید کتابخانه ملی در جریان عمل و بتدریج اصلاح می‌شود


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۴/۶ - ۱۶:۱۵:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۶ - ۱۶:۲۴:۲۱
شیوه‌نامه جدید کتابخانه ملی در جریان عمل و بتدریج اصلاح می‌شود
علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: مواردی در شیوه نامه جدید هست که حتما اصلاح خواهیم کرد و شکی راجع به آن نیست.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار لیزنا درباره تدوین شیوه نامه جدید که مورخ فروردین 1403 تدوین شده است و انتقاداتی به آن شده بود، گفت: کتابخانه ملی شیوه نامۀ مصوب نداشت. در تاریخ 29 بهمن 1399 در دوره ریاست قبلی آیین نامه ای در 10 ماده و 19 بند و بدون تبصره به تصویب کمیسیون دائمی هیأت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی رسیده است که شیوه نامه ای برای آن تدوین نشده بود و مشکل حقوقی وجود داشت که ما ناگزیر به تدوین شیوه نامه بودیم.

 

 مواردی در این شیوه نامه هست که حتما اصلاح خواهیم کرد و شکی راجع به آن نیست

 وی ادامه داد: اما مثل هر شیوه نامه جدیدی در این شیوه نامه ای که منتشر شده هم قطعا اشکالاتی وجود دارد، حالا باید در مرحل عمل اصلاح شود و دیگر اینکه این شیوه نامه در بخش هایی هم برخی مشکلات اجرایی داشته به عنوان مثال ما گفتیم اگر عضویت تمام شود باید تمدید کنید. طبیعتا یک ماه قبل از پایان عضویت باید عضو مطلع باشد و تمدید کند اما ما شیوه نامه را ابلاغ کردیم و فرض کنید همان روز، عضویتِ فرد تمام شود تا این عضو بخواهد برگه بدهد و درخواست دهد، عضویتش قطع شده است. بنابراین ما باید حداقل عضویت تمامی اعضا را سه ماه تمدید میکردیم و اعلام میکردیم تا در این فاصله افرادی که عضویتشان تمام می شود بیایند برگه ها و درخواستهای تمدید عضویت را بدهند، و این صورت نگرفته است. بنابراین مواردی در این شیوه نامه هست که حتما اصلاح خواهیم کرد و شکی راجع به آن نیست.

 

 گوش شنوایی هستیم برای هر پیشنهاد، اعتراض، انتقاد، بحث و طرح جدیدی که ما را در این قضیه کمک کند

علیرضا مختارپور گفت: ما تاکنون همواره انتقادها و پیشنهادها را در مورد تمام مسائل کتابخانه ملی شنیده‌ایم و می شنویم.

وی تاکید کرد: برای استفاده بهینه از کتابخانه ملی، مخازن و منابع آن مطابق ماموریتهای کتابخانه ملی و در چهارچوب اهداف آن و بهترین خدمات دادن به کاربران، هم از طریق برخط و هم از طریق حضوری پیشنهادها را می شنویم.

او گفت: برای کمک به انجام وظایف کتابخانه ملی و اهدافش، گوش شنوایی هستیم برای هر پیشنهاد، اعتراض، انتقاد، بحث و طرح جدیدی که ما را در این قضیه کمک کند.

مختارپور تاکید کرد: ما به دنبال این هستیم و پیش نیاز چنین بحثی این است که شخص پیشنهاد دهنده و یا معترض و منتقد خودش را از این تصور یا در واقع از این نظریه که کتابخانه ملی هم مانند کتابخانه عمومی یک قرائت‌خانه است رها کند چون تا از این نظریه جدا نشود قضیه حل نمی شود.

مختارپور گفت: باید اول بپذیریم که کتابخانه ملی محدودیت هایی در فضا و امکانات دارد و از طرفی باید بیشترین خدمات را در سطح ملی منبطق با اهدافش انجام دهد و بعد بتوانیم مشکلات موجود را حل کنیم.

وی در پایان در پاسخ به سوال خبرنگار لیزنا مبنی براینکه با توجه به اینکه خیلی از افراد می توانند با عضویت موقت نیاز مطالعاتی خود را بر طرف کنند و با توجه به اینکه کتابخانه ملی خانه کتابداران است آیا بندی در شیوه نامۀ عضویت برای این افراد اضافه خواهد شد، گفت: می توان با گذاشتن قیدی به عنوان مثال عضویت موقت با موضوع پژوهشی برای اینکه نام آنها در شیوه نامه بیاید ضمن اینکه تبعیضی صورت نگیرد، بندی را اضافه کرد.

 گفتنی است این مطلب بخشی از سلسله مباحثی است که لیزنا با همکاری کتابخانه ملی برای تبیین موضوعات مربوطه و تلاش برای رفع مشکلات در پیش گرفته و بتدریج مطالب دیگری نیز منتشر می‌شود. همچنین لیزنا از نظرات مخاطبان استقبال می‌کند.


کتاب «مستطاب آشپزی» در نشست صد کتاب ماندگار قرن


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۴/۴ - ۱۳:۳۱:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۴ - ۱۳:۳۸:۳۸
کتاب «مستطاب آشپزی» در نشست صد کتاب ماندگار قرن
کتاب «مستطاب آشپزی؛ از سیر تا پیاز» به عنوان پانزدهمین کتاب از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی می شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، کتاب «مستطاب آشپزی، از سیر تا پیاز» تالیف مرحوم نجف دریابندری به عنوان پانزدهمین کتاب از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» روز یکشنبه 10 تیرماه 1403 ساعت 10 صبح در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (سالن فرهنگ) برگزار می‌شود.

در این نشست فرهاد طاهری پژوهشگر تاریخ فرهنگ معاصر ایران و دکتر معصومه ابراهیمی پژوهشگر حوزه انسان شناسی فرهنگی و نویسنده سخنرانان این نشست خواهند بود.

لازم به توضیح است تاکنون کتاب‌های «تاریخ پیامبر اسلام»، اثر محمدابراهیم آیتی، «نثر طوبی؛ دایره‌المعارف لغات قرآن کریم» اثر علامه ابوالحسن شعرانی، «بیست مقاله قزوینی» از مجموعه پژوهش‌‎های علامه محمد قزوینی، «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها» نوشته سیدجعفر شهیدی، «مسئله حجاب» استاد شهیدمرتضی مطهری، «واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی» نوشته کتایون مزداپور، «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» سلسله جلسات سیدعلی خامنه‌ای، «حواصل و بوتیمار» نوشته امیرحسن یزدگردی، «خواب آشفته نفت» نوشته محمدعلی موحد، «مفاتیح الجنان» با گردآوری شیخ عباس قمی،  «تاریخ طب در ایران» تالیف دکتر محمود نجم‌آبادی، و «مقدمه‌یی بر شناخت اسناد تاریخی» تالیف سرهنگ دکتر جهانگیر قائم مقامی، «ولایت فقیه» اثر روح­الله الموسوی الخمینی، «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» تالیف دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی در سلسله نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی شده است.​

گفتنی است این نشست بصورت زنده از صفحه آپارات (aparat.com/nlai_ir) ​سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پخش خواهد شد.


در پاسخ به ادعای عضو شورای سیاستگذاری ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان مطرح شد:

آقای تاجرنیا به ارزش‌هایی مانند صداقت و عدالت ملتزم باشد


تاریخ انتشار: ۷۸۶/۱/-۱۴۴۸ - ۱۲:۲۲:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۴/۳ - ۱۳:۴۶:۵۹
آقای تاجرنیا به ارزش‌هایی مانند صداقت و عدالت ملتزم باشد
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای تبیین موضوع و تنویر افکار عمومی، در رابطه با مطلب خلاف واقع عضو شورای سیاستگذاری ستاد مرکزی مسعود پزشکیان مندرج در رسانه ها، پاسخی منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، خبرگزاری موج در مورخ 2 تیرماه 1403 اقدام به انتشار مطلبی خلاف واقع در ارتباط با لغو مراسم انتخاباتی مسعود پزشکیان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و به نقل از آقای تاجرنیا عضو شورای سیاستگذاری ستاد مرکزی مسعود پزشکیان کرده است.

به همین منظور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای تبیین موضوع و تنویر افکار عمومی و نیز مطابق ماده 23 قانون مطبوعات، پاسخی برای این مطلب تهیه کرده است، که در ادامه می‌آید.

 

روز گذشته آقای علی تاجرنیا عضو شورای سیاستگذاری ستاد مرکزی آقای پزشکیان در نشست خبری چنین بیان کرده اند.

«عضو شورای سیاستگذاری ستاد مرکزی مسعود پزشکیان با اشاره به بی اخلاقی کتابخانه ملی، افزود: بنا بود که سه نشست دکتر پزشکیان با پزشکان، اهالی فرهنگ و هنر و ایثارگران در کتابخانه ملی برگزار شود و از قبل قرارداد بسته و هزینه هم پرداخت شده بود اما یکروز مانده به برنامه عنوان کردند آقای مختارپور اجازه برگزاری این برنامه نداده و یک طرفه قرارداد را فسخ کردند که اینکار خلاف کمک کردن به گرم کردن فضای انتخابات و فرصت برابر به همه نامزدها بوده است»

با توجه به مطالب خلاف واقع در بیان ایشان، نکات زیر را به اطلاع مردم شریف ایران و رسانه‌های گروهی می‌رساند:

1. سازمان اسناد و کنابخانه ملی همانند دیگر دستگاه‌های دولتی امکانات خود را به طور عادلانه و طبق مقررات در اختیار نامزدهای انتخابات قرار داده از جمله اینکه از سوی معاونت امور رسانه‌ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ستاد تمامی نامزدهای محترم برای برگزاری مصاحبه با خبرنگاران داخلی و خارجی در محل کتابخانه ملی مکاتبه شده و طبق اطلاع واصله ستاد جناب پزشکیان با این برنامه موافقت نکرده است.

2. در خصوص ادعای قرارداد با کتابخانه ملی
اولاً روز شنبه دوم تیرماه شرکت لیان پرگاس باتاب به کتابخانه ملی مراجعه و تقاضای بهره برداری از سالن‌ها به منظور نشست هم اندیشی غذا و دارو می‌نماید و هیچ اشاره‌ای به برگزاری مراسم تبلیغاتی و مرتبط با ستاد نامزد انتخابات یا نشست‌های انتخاباتی نمی‌کند.
و قبل از امضای نماینده دوم آن شرکت و امضای نهایی معاونت توسعه کتابخانه ملی بلافاصله مبلغ مربوطه را واریز می‌نمایند.
پس از اطلاع از اینکه هدف از این برنامه سه نشست تبلیغاتی مربوط به انتخابات بوده به دلیل بیان خلاف واقع شرکت لیان پرگاس باتاب و اصولاً این موضوع که معلوم نیست ربط آن با غذا و دارو چیست و پنهان کردن هدف از اجاره سالن، به نماینده شرکت مربوطه اعلام شد که به دلیل عدم صداقت در بیان موضوع اجاره و با توجه به اینکه حفظ امنیت و انتظامات چنین برنامه‌ای بدون اطلاع از محتوای آن مخاطراتی را به همراه داشت و ضمناً قرارداد هنوز به امضای نهایی طرفین نرسیده بود، منتفی شد.

بنابراین اولاً قرارداد هنوز منعقد نشده بود و صرفاً از سوی نماینده شرکت امضاء شده و هنوز به امضای معاونت توسعه سازمان اسناد و کتابخانه ملی نرسیده، ثانیاً در خصوص اینکه گفته شده از قبل قرارداد بسته و یک روز مانده اجازه برگزاری نداده‌اند؛ کافی است توجه شود که تاریخ پیش‌نویس قرارداد روز شنبه دوم تیر است و چند ساعت بعد از پیش نویس هم به دلایلی که بیان شد به تصویب و امضای نهایی نرسید و اصولاً قراردادی هنوز منعقد نشده بود که فسخ شود.

حال باید پرسید اینکه شرکتی بدون ارتباط با عنوان نشست هم‌اندیشی غذا و دارو تقاضای اجاره سالنی را در واقع برای نشست تبلیغاتی دارد بی اخلاقی است یا پرهیز کتابخانه ملی از ورود به موضوعی که هدف واقعی آن پنهان شده! و اگر این برنامه‌ها در کتابخانه ملی صورت می‌پذیرفت مورد اعتراض ستاد دیگر نامزدهای انتخابات از جهت عدم رعایت عدالت در امکان برابر تبلیغات واقع می‌شد؟

ضمناً بهتر است جناب آقای تاجرنیا به ارزش‌هایی مانند صداقت و عدالت که همواره از سوی جناب آقای پزشکیان بیان می‌شود ملتزم باشند و اینگونه افراد و سازمان‌ها را مورد اتهام قرار ندهند.


با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی؛

کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» معرفی و بررسی شد


تاریخ انتشار: ۷۸۶/۱/-۱۴۵۲ - ۱۳:۴۱:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۳۰ - ۱۳:۴۷:۳۹
کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» معرفی و بررسی شد
نشست «صد کتاب ماندگار قرن» با معرفی و بررسی کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» تالیف غلامحسین ابراهیمی دینانی و با سخنرانی انشاءالله رحمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و دکتر حسن سیدعرب، عضو هیئت علمی بنیاد دایرۀالمعارف اسلامی، با حضور مولف کتاب، و دبیری سید صادق موسوی به میزبانی سازمان اسناد وکتابخانه ملّی ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، سید صادق موسوی دبیر این نشست تخصصی با بیان این مطلب که هیچ سخنی غیر از عقلانیت از غلامحسین ابراهیمی دینانی نشنیده است، گفت: استاد دینانی از جمله اساتید بارز در حوزه فلسفه و معارف حکمت شیعی است و بنده به گواهی دوستی و رفاقت دیرینه به قدمت 40 سالی که با ایشان داشته ام شهادت می دهم که جز سخن از عقل و عقلانیت از وی جمله ای نشنیده ام.

 

«عقل» نقطه کانونی اندیشه دینانی است

موسوی با بیان این مطلب که برای نخستین بار او صفت حکیم را برای غلامحسین ابراهیمی دینانی به کار برده است؛ گفت: با وجود مخالفت‌های استاد دینانی، بنده برای اولین بار از عبارت حکیم به دلیل اشراف ایشان به حوزه فلسفه شیعی استفاده کردم. به اعتقاد بنده این استاد حکمت و فلسفه صورت و نگاره ای از کتاب ها و آثاری است که به رشته تحریر درآورده است. وی در این مسیر، 13 سال دروس فقهی و اصولی از حضرت امام خمینی (ره) آموختند و این مهم در ادامه مسیر او در راه تفلسف و اندیشه ورزی بسیار موثر بوده است. به این معنا که فلسفه دینانی اخذ شده از اصول گرایی و فقاهت گرایی در علم فلسفه است.

وی گفت: تکیه‌گاه و نقطه کانونی اندیشه‌های دینانی عقل است. فلسفه دینانی از اصولی‌گری و فقاهتی که خدمت اساتید بودند، رشد یافته است. دینانی عقل را در فلسفه طرح کرد اما ریشه‌های طرح او برگرفته از علم اصول است. ایشان مصداق وصیت حضرت ختمی مرتبت به امیرالمومنین است که فرمودند، علی جان، اگر مردم برای تقربت به خدا به انواع «بر» متوسل می‌شوند، تو به عقل توسل کن.

 

دینانی از علم‌داران حکمت شیعی است

در ادامه این نشست انشاءالله رحمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با بیان این مطلب که کتاب ماجرای فکرفلسفی، ماجرای فکر فلسفی خود دینانی است، گفت: کربن بحثی دارد که ماجرای فکر فلسفی را به خوبی نشان می‌دهد. او می‌گوید که حکیم شیعه در پیکاری سه ضلعی است. یک وجه این پیکار در برابر اهل سنت است، اهل سنت به معنای کسانی که دین را به ظاهر محدود می‌کنند. وجه دیگر این پیکار با صوفیه، و وجه آخر با ظاهرگرایان شیعه است. به‌نظرم این پیکار یک وجه دیگر دارد و آن پیکار هم با اصحاب عقل استدلالی است. آقای دینانی طرفدار عقل است؛ اما استدلالی محض نیست. عقل استدلالی، عقلی است که تجلی آن در علم کلام و فلسفه تحلیلی است. عقل دینانی عقل اشراقی و سهروردی است. عقل اشراقی نوعی از طربناکی دارد.

این استاد فلسفه افزود: در جلد اول کتاب، مباحث جنبه نقلی دارند یعنی آن فلسفه­ ای را که به عقل استدلالی معروف است، نقل می‌کند. در این مباحث بیشتر به تاریخ فلسفه به صورت منتقدانه نگاه می‌کند و اشتباه‌ها و خطاها را گوشزد می‌کند.

رحمتی گفت: نقطه عطف کتاب که در جلد دوم است، میرداماد و حکمت تشیع است. در این مباحث دکتر دینانی به درستی میرداماد را فتح الفتوح این حکمت معرفی می‌کند.

این عضو هئت علمی دانشگاه ادامه داد: دینانی از علم‌داران حکمت شیعی است. بحث مهم دیگر اتهام التقاط است. به حکمت شیعه و ملاصدرا اتهام التقاط می‌زنند. دینانی در این کتاب می‌گوید که آن‌چه در حکمت شیعی است، وحدت و جمع است و این وحدت اعتباری نیست و حقیقی است. این اجزا اصلاً میل ترکیبی دارند و باید باهم هماهنگ شوند و هنر حکمت شیعی کنار هم قرار دادن این‌ها بوده است.

 

ماجرای فکر فلسفی خودآگاهی به فکر فلسفی در ایران و اسلام است

حسن سیدعرب عضو هیئت علمی بنیاد دایرۀالمعارف اسلامی از دیگر سخنرانان این نشست بود.

وی گفت: این کتاب تاریخ فلسفه و تاریخ فلاسفه نیست. اما می‌توان گفت هر دوی اینها به نحوی در کتاب هست. ماجرای فکر فلسفی گونه خودآگاهی به فکر فلسفی در ایران و اسلام است. یعنی تفسیر جریان فکر فلسفی در حوزه­های مختلف است. و در واقع توعی تحلیل فکر فلسفی در ایران و اسلام محسوب می شود. منابع بسیاری در زمینه تاریخ فلسفه اسلامی وجود دارد که غالبا گزارش است. اما ماجرای فکر فلسفی تحیل این تاریخ است.

این استاد فلسفه ادامه داد. تحلیل تاریخ فلسفه بسیار سخت‌تر از نوشتن گزارش درباره است. چرا که جریان­های بسیار زیادی در تاریخ فلسفه وجود است که کاری پیچیده  و مشکل است. در واقع ماجرای فکر فلسفی سنجش حافظه تاریخی ما بر اساس رشد و کمال اندیشه فلسفی است.

سیدعرب با بیان اینکه مبنای کتاب «عقل» است، تاکید کرد از شش معنای عقل که در فرهنگ دینی ما متداول است، در این کتاب عقل فلسفی مدنظر است و حتی عقل منطقی در آن جایی ندارد.

وی با بیان اینکه از زمانی که سه جلد این کتاب منتشر شد، بیشترین توجه­ها و نقدها به جلد سوم بوده، افزود: دکتر دینانی تک‌نگاری­‌های بسیاری در خصوص فلاسفه داشته اما از ایشان توقع می‌رفت که تک‌نگاری در زمینه حکمت متعالیه و ملاصدرا داشته باشند؛ در واقع جلد سوم کتاب در این رابطه نگاشته شده است.

این استاد فلسفه با بیان اینکه در ابتدای این مجلد این پرسش مطرح می‌شود که آیا فیلسوفان مسلمان به جمع عقل و نقل موفق شده­‌اند؟  و در واقع این مجلد پاسخی به این پرسش است؛ ادامه داد: علت توجه و بیشترین نقدها به مجلد سوم بحاطر مباحث نسبت بین دین و عقل، ایمان و عقل، دین و شریعت، فلسفه و شریعت است که در مقالات مختلف این مجلد آمده است.

این عضو هیئت علمی بنیاد دایرۀ المعارف اسلامی گفت: این کتاب در دهه هفتاد تاثیر بسیاری از خود برجای گذاشت و هر چه زمان می‌گذرد بیشتر به مبانی فکری و دیدگاه‌های استاد دینانی در تالیف این کتاب پی می‌بریم و متوجه می‌شویم که چرا فکر فلسفی در اسلام دارای ماجراست.

در بخش آخر این نشست دکتر ابراهیمی دینانی با نقل خاطراتی از دوران شاگردیش از محضر علامه طباطبایی پرداخت.

گفتنی است ویدئوی کامل این نشست از طریق صفحه آپارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (aparat.com/nlai_ir) در دسترس عموم می‌باشد.

 


گزارش تصویری | نشست بررسی کتاب ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلامی


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۷ - ۱۴:۲۹:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۷ - ۱۴:۵۱:۳۵
گزارش تصویری | نشست بررسی کتاب ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلامی
نشست معرفی و بررسی کتابِ « ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» با حضور مولف اثر دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی برگزار شد.

 

 

 


«مرجع مجازی» خدمتی برای عموم مردم


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۶ - ۱۱:۵۰:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۶ - ۱۸:۱۵:۳
«مرجع مجازی» خدمتی برای عموم مردم
خدمات «مرجع مجازی» در کتابخانه ملی یکی از خدمات پراستقبال و برخط برای عموم مردم به خصوص گروه‌های خاص است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، خدمات «مرجع مجازی» در کتابخانه ملی که در حال حاضر بر پایه پست الکترونیکی، پیامک، گفتگوی آنلاین و شبکه های اجتماعی ارائه می گردد نوعی خدمات برای کاربران اعم از عضو و غیرعضو کتابخانه ملی است که به دلایل مختلف امکان حضور فیزیکی در ساختمان کتابخانه ملی را ندارند.

در این نوع خدمت، کاربران می توانند ۷ روز هفته و ۲۴ ساعته درخواست‌های خود را به صورت آفلاین از طریق بخش «از کتابدار بپرسید» به نشانی http://ask.nlai.ir با تکمیل فرم‌های پست الکترونیکی و پیامک ارسال و روزهای اداری شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹ الی ۱۴ به صورت آنلاین با کارشناس مرجع مجازی گفتگو و پاسخ پرسش‌های خود را در اسرع وقت دریافت نمایند.

همچنین کتابداران بخش مرجع حضوری نیز پاسخگوی پرسش‌های اعضا از ساعت 8 صبح الی 20 شب با شماره های 81622609 ـ 81623020 ـ 81622729 ـ 81622760 ـ 81622323 می‌باشند.

گفتنی است در کنار خدمات ذکر شده، خدمت «تحویل منابع» نیز از دیگر امکانات بهره مندی غیرحضوری از منابع کتابخانه ملی است. در این نوع خدمت که بصورت برخط و بر اساس مقررات و رعایت قانون حق مولف طراحی شده است، کاربران عضو و غیرعضو می می توانند درخواست‌های خود را به صورت ۲۴ ساعته ارسال نمایند و حداکثر طی دو روز کاری فایل منابع موردنیاز را دریافت نمایند.

 بر اساس اعلام معاونت کتابخانه ملی ماهانه بصورت میانگین 300 پرسش در زمینه منابع، جستجوی ویژه و موضوعات پژوهشی و نیز 150 درخواست تحویل منبع به کاربران پاسخ داده می شود.

در سال 1402 سامانه مرجع مجازی از دید کاربران برترین سامانه در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با کسب 91 درصد عالی و 7 درصد خوب، شناخته شده است. لازم به ذکر است کتابداران کتابخانه ملی سال‌هاست با ارسال فایل به طرق مختلف، درخواست‌های افراد توانخواه را پاسخ می‌دهند.

با توجه به اینکه در ساخت ساختمان کتابخانه ملی پیش‌بینی‌های لازم برای تردد توانخواهان به تالارها صورت نگرفته، به زودی خدمات دهی به صورت گسترده‌تری با تدوین شیوه‌نامه خدمات برخط تسهیل می‌یابد تا کاربران به ویژه گروه‌های خاص بتوانند از خدمات کتابخانه ملی بهره‌مند شوند.

ابلاغ شیوه نامه عضویت جدید هیچ‌گونه محدودیتی را برای استفاده از امکانات کتابخانه ملی ایجاد نکرده است و هم اکنون افراد توانخواه همچون سابق می توانند از خدمات کتابخانه استفاده کنند و نیز، گروه دستیاران داوطلب می‌توانند مانند گذشته با سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران جهت همکاری و همیاری با این گروه خاص در ارتباط باشند.


معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی:

خدمات کتابخانه ملی برای معلولان به صورت برخط است


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۴ - ۱۱:۱۶:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۴ - ۱۲:۳:۴۷
خدمات کتابخانه ملی برای معلولان به صورت برخط است
معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: کتابخانه ملی ایران در موقعیت کنونی خود به منظور بهره مندی بیشتر از خدمات دهی سعی در تسهیل خدمات به صورت برخط می‌کند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، عصمت مومنی معاون کتابخانه ملی طی مصاحبه ای با واحد مرکزی خبر سیما، در پاسخ به مباحثی در خصوص کمبود امکانات برای معلولان که در روز‌های اخیر در رسانه‌ها مطرح شده است، نکاتی مطرح کرد.

مومنی گفت: آمار استفاده معلولان از کتابخانه ملی ایران، حضور کم این افراد را نشان می‌دهد بنابراین تسهیل امکانات خدمات دهی به گروه‌های خاص به ویژه معلولان، به عنوان یک سیاست اصولی و بنیادی در کتابخانه ملی دنبال می‌شود.

وی افزود: از طرفی شرایط فیزیکی و محیطی برای افراد آسیب دیده باید به گونه‌ای باشد که امکان عبور و مرور داشته باشند و کتابخانه ملی خدمات خود را بر خط ارائه می‌کند

معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزود: این موضوع کمک می‌کند نه تنها افراد ساکن در تهران بلکه همه افرادی که در سراسر ایران هستند بتوانند از این خدمات استفاده کنند

معاون کتابخانه ملی گفت: کتابخانه ملی ایران درباره معلولان ارزش بسیاری قائل است و فعالیت‌های مختلفی در این سال‌ها داشته است

وی افزود: کتابخانه ملی تا کنون میزبان سه دوره جشنواره «کاما» بوده و به عنوان نقش فرادستی و سیاستگذارانه خود در صدد ارتباط با دیگر مراکز مرتبط هم بوده است. به طوری که در سال گذشته چهار نشست تخصصی برای این گروه از افراد برگزار شده بود

معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: ما امتیاز‌های ویژه‌ای برای استفاده این عزیزان و خدمات بر خط در نظر گرفته ایم که به زودی اعلام می‌شود

چندی پیش برخی روزنامه‌ها و پایگاه‌های اینترنتی از کمبود امکانات دسترسی برای مراجعه از خدمات حضوری کتابخانه ملی مطالبی را منتشر کردند.

دانلود


در پاسخ به مطلب روزنامه هم میهن مطرح شد:

محدودیت یا افزایش امکان استفاده اعضای جدید؟


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۴ - ۹:۵۰:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۴ - ۱۰:۶:۲۹
محدودیت یا افزایش امکان استفاده اعضای جدید؟
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای تبیین موضوع و تنویر افکار عمومی، در رابطه با مطلب روزنامه هم میهن، پاسخی منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، روزنامه هم‌میهن در شماره 527 مورخ 22 خرداد 1403 مطلبی با عنوان «کتابخانه‌ای که دیگر ملی نیست» منتشر نمود. به همین منظور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای تبیین موضوع و تنویر افکار عمومی و نیز مطابق ماده 23 قانون مطبوعات، پاسخی برای این مطلب تهیه کرده است، که در ادامه می‌آید.

 

1.‏‏ کتابخانه ملی ایران مطابق ماده 2 قانون اساسنامه خود، «موسسه‌ای است آموزشی(علمی)، تحقیقاتی و خدماتی» و در مادۀ 3 آن قانون اهداف شش گانه ای برای آن مشخص شده که به روشنی نشان دهندۀ تفاوت عمده و اساسی آن با کتابخانه‌های عمومی، دانشگاهی و تخصصی است.
در حالی که این برداشت غیر دقیق برخی که کتابخانه ملی را کتابخانه‌ای عمومی می‌دانند در سال‌های مختلف موجب بروز اشکالات و اختلالاتی در انجام وظایف اساسی این کتابخانه شده است.
کافی است توجه شود که در حال حاضر این کتابخانه حدود 260 هزار عضو دارد در حالی که مجموع صندلی‌های تالارها که شامل میزهای جستجوی کتاب هم می‌شود 1194 صندلی است. آمار مستند سال 1402 نشان می‌دهد به صورت میانگین روزانه 1378 عضو در کتابخانه حضور داشته‌اند.
این وضع باعث شده که اولاً از مجموع حدود 260هزار عضو کتابخانه ملی در سال 1402 تنها 876/27 عضو امکان استفاده پیدا کنند و همین تعداد هم در اغلب روزها با مشکل کمبود صندلی روبرو شده‌اند.
بدین ترتیب کتابخانه ملی، چند راه بیشتر در پیش رو ندارد:
الف) افزایش ظرفیت که علیرغم پیگیری‌های مکرر، به دلیل وضعیت بودجه، امکان آن وجود ندارد.
ب) اکتفا کردن به اعضای فعلی و عدم عضوگیری جدید که منجر به محروم کردن بسیاری از محققان و پژوهشگران می‌شود.
ج) محدود کردن دوره عضویت برای امکان حضور اعضای جدید. بدیهی است برخی اعضای فعلی مایلند اگر ده‌سال است در این کتابخانه عضویت دارند علیرغم اینکه هیچگونه فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی هم نداشته‌اند (که توضیح در این خصوص را به فرصت دیگر موکول می‌کنیم) همچنان عضویت‌شان ادامه یابد، حتی به این قیمت که محققان و پژوهشگران جدید از عضویت محروم بمانند.

 

2.‏ در مورد پدیدآورندگان کتب و  مقالات علمی، نیز اولاً اگر این پدید آورندگان شرایط عضویت عادی یا پژوهشی داشته باشند که مشکلی برای عضویت ندارند اما اگر نویسنده‌ای نه فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد است نه دانشجوی دکتری و معادل آن در حوزه‌های علمیه و درجه یک، دو، سه هنری، و نه برگزیده جشنواره‌های علمی و نه از سوی بنیاد نخبگان معرفی شده در این صورت می‌تواند عضو بخش کتابخانه برخط شود که شیوه‌نامه عضویت آن به زودی اعلام می‌شود. البته امکان عضویت موقت این قبیل افراد در ماده 5 هم پیش‌بینی شده است.

 

3.‏ در خصوص مرجع تصویب این شیوه‌نامه، مراحل قانونی مربوطه صورت گرفته و تصویب شیوه‌نامه بر اساس مصوبه هیأت امنای که این امر را تفویض کرده صورت گرفته است.

در بخشی از مطلب روزنامه به نقل از فرد مصاحبه شونده، اتهاماتی مثل انتصاب‌های سیاسی و فارغ از کفایت‌های علمی و فرهنگی و نیز مدیریت‌های غلط روسای کتابخانه در سال‌های مختلف اشاره شده که کتابخانه ملی پاسخ به این‌گونه شبه تحلیل‌های بعضاً ناشی از ناآگاهی و گاه هم برخاسته از برخی نیّات افراد را لازم نمی‌داند.

 

4. عملکرد کتابخانه ملی در دولت سیزدهم به صورت مستمر و در گزارش‌ها و مصاحبه‌ها اعلام شده و مقایسۀ آن با دوران دیگر دولت‌ها به راحتی قابل مطالعه و داوری است البته اگر شرط انصاف برقرار باشد و خدای نکرده غرضی مانع حقیقت‌بینی و حق‌گویی نگردد. ان شاء الله

 


در نشست «صد کتاب ماندگارقرن»؛

کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» معرفی و بررسی می شود


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۰ - ۱۲:۲۵:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۲ - ۱۴:۲۸:۲۶
کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» معرفی و بررسی می شود
کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام » به عنوان سیزدهمین کتاب از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی می شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» تالیف غلامحسین ابراهیمی دینانی به عنوان چهاردهمین کتاب از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» روز یکشنبه 27 خرداد 1403 ساعت 10 صبح در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (سالن فرهنگ) برگزار می‌شود.

در این نشست دکتر انشاءالله رحمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و دکتر حسن سیدعرب، عضو هیئت علمی بنیاد دایرۀالمعارف اسلامی سخنرانان و نیز سیدصادق موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه‌ شهید مطهری دبیر این نشست خواهند بود.

لازم به توضیح است تا کنون کتاب‌های «تاریخ پیامبر اسلام»، اثر محمدابراهیم آیتی، «نثر طوبی؛ دایره‌المعارف لغات قرآن کریم» اثر علامه ابوالحسن شعرانی، «بیست مقاله قزوینی» از مجموعه پژوهش‌‎های علامه محمد قزوینی، «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها» نوشته سیدجعفر شهیدی، «مسئله حجاب» استاد شهیدمرتضی مطهری، «واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی» نوشته کتایون مزداپور، «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» سلسله جلسات سیدعلی خامنه‌ای، «حواصل و بوتیمار» نوشته امیرحسن یزدگردی، «خواب آشفته نفت» نوشته محمدعلی موحد، «مفاتیح الجنان» با گردآوری شیخ عباس قمی،  «تاریخ طب در ایران» تالیف دکتر محمود نجم‌آبادی، و «مقدمه‌یی بر شناخت اسناد تاریخی» تالیف سرهنگ دکتر جهانگیر قائم مقامی در سلسله نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی شده است.​ گفتنی است این نشست بصورت زنده از صفحه آپارات (aparat.com/nlai_ir) ​سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پخش خواهد شد.


به مناسب سالروز رحلت حضرت امام خمینی (ره)؛

کتابِ «ولایت فقیه» در نشست «صدکتاب ماندگار قرن» معرفی شد


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۱۳ - ۱۶:۳۴:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۲۰ - ۱۳:۵۷:۳۸
کتابِ «ولایت فقیه» در نشست «صدکتاب ماندگار قرن» معرفی شد
نشست «صد کتاب ماندگار قرن» به مناسبت رحلت امام خمینی (ره)، با بررسی کتابِ «ولایت فقیه» تالیف روح‌الله الموسوی الخمینی(ره) و با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان از یاران دیرین امام خمینی(ره) و دکتر سیدسجاد ایزدهی استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به میزبانی سازمان اسناد وکتابخانه ملّی ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، حسین جودوی دبیر این نشست تخصصی ضمن عرض تسلیت به مناسبت رحلت امام خمینی (ره) و شهادت حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور شهید و همراهان ایشان، از حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن رحیمیان از یاران دیرین امام خمینی(ره) درخواست کرد از خاطرات بنیانگذار انقلاب اسلامی در نجف و جلسه‌های درس ایشان در باب ولایت فقیه سخن بگوید.

کتابِ «ولایت فقیه» درس‌گفتاری برای تاریخ بشریت است

حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن رحیمیان با بیان این مطلب که کتابِ «ولایت فقیه» از مهمترین مکتوبات منتشر شده در تاریخ اسلام، تاریخ شیعیان و درس‌گفتاری برای تاریخ بشریت است، گفت: موضوع تشکیل حکومت اسلامی و ولایت فقیه آرزوی دیرینه جهان اسلام و به خصوص عالم تشیع بوده است که امام خمینی (ره) بعد از تبعید به نجف و بیان این موضوع مهم به آن، صورت عملی بخشید.

وی ادامه داد: در یکی از منشورات متعلق به آن دوران طرح مبحث ولایت فقیه توسط امام خمینی (ره) مقاله‌ای منتشر شده بود که مدعی شده بود امام از آغاز در تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی نبوده است، بلکه در روند و ادامه مسیری که امام پیموده بود این موضوع شکل گرفته بود. در حالی که این ادعا خلاف واقع بود. زیرا ایشان از حدود 20 سال قبل از طرح موضوع ولایت فقیه در نجف این موضوع را در سال 1348 و در کتاب کشف الاسرار مطرح کرده بود. بنابراین طی این مسیر همواره در اندیشه و دیدگاه اسلامی امام وجود داشته است. نکته دیگر توجه به این امر مهم است که امام خمینی (ره) به وجود کاپیتولاسیون در ایران معترض بود و نقد تندی به این موضوع کرده بودند و رژیم پهلوی هم برای امام پیغام فرستاد که درباره این موضوع و همچنین آمریکا سخن نگوید اما امام در 4 آبان 1343 درباره این موضوع بار دیگر به تندی سخن گفت که امام پس  از این سخنرانی به ترکیه و بعد به نجف اشرف تبعید شدند و خداوند اینچنین مقدر کرد که موضوع ولایت فقیه در نجف اشرف به عنوان مکانِ مرجعیت شیعیان که از جایگاه علمی محکمی برخوردار بود؛ مطرح کنند که طیف وسیعی ازعلمای آن روزگار به طرح این موضوع پیوستند و موافقت خود را اعلام کردند.

 

استقرار حکومت اسلامی بدون وجود ولایت فقیه ممکن نیست

حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن رحیمیان با طرح این نکته که تبعید امام خمینی (ره) به نجف اشرف موجب تثبیت جایگاه علمی و مرجعیت ایشان شد؛ گفت: زمانی که امام خمینی (ره) تدریس علوم دینی را در نجف آغاز کرد، اجازه ثبت و ضبط جلسات را به شاگردان خود نمی‌داد اما در مدت زمان بیان موضوع ولایت فقیه شاگردان را برای ثبت و بیان این جلسات و مکتوب کردن آن مکلف کرد و سایر علما و فضلا هم ازعمق جان این مبحث را پذیرفتند.

این شاگرد و یار دیرین امام خمینی (ره) در ادامه صحبت‌های خود در پاسخ به این سوال که ضرورت پرداخت به موضوع ولایت فقیه در آن زمان چه بوده است؛ گفت: علما و فقهای دین اسلام همواره قائل به ولایت فقیه بودند و معتقد بودند که استقرار حکومت اسلامی بدون وجود ولایت فقیه ممکن نیست. حضرت امام با طرح موضوع ولایت فقیه این امر ناممکن به نظر علما را ممکن کردند و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سرآغاز تحقق حکومت اسلامی و اتصال آن به امام زمان (عج) و استقرار حکومت اسلامی در سراسر دنیا بود.

وی اظهار داشت: امام خمینی (ره) انسانی جامع الاطراف بود و به موقعیت اسلام در جهان و به خصوص شیعیان در آن دوران آگاه بود. بنابراین وجود علمای عالی رتبه در نجف و البته قم شرایط لازم و مناسب برای طرح ولایت فقیه را برای امام در آن روزگار فراهم کرد.

طرح موضوع ولایت فقیه تاثیر گسترده ای بر زندگی گذاشت

دکتر سیدسجاد ایزدهی استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه این نشستِ تخصصی گفت: انتخاب این کتاب به عنوان یکی از صد کتاب ماندگار قرن انتخاب درست و مهمی بوده است. زیرا کتاب «ولایت فقیه» یک آغاز و سرفصل است که در گذ‌شت زمان به یک گفتمان تبدیل شده است.

وی ادامه داد: امام خمینی (ره) در 13 جلسه، موضوع ولایت فقیه را به قدری محکم و عملیاتی کرد که در طول زمان جریان‌ساز شد و اثرات آن به قوت خود باقی است و ادامه پیدا خواهد کرد. موضوع ولایت فقیه از قرن 4 تا 14 قمری امتداد داشته و علمای بسیاری روی این موضوع در قالب یک قاعده پافشاری کرده‌اند اما تنها امام خمینی بود که این مهم را عملیاتی کرد. زیرا نگاه حضرت امام خمینی (ره) به طرح موضوع ولایت فقیه نگاهی مبتنی بر استقرار حکومت اسلامی و نقشه راهی برای مبارزه و ادامه مسیر تا رسیدن به حکومت امام زمان (عج) است. ایشان موضوع اقامه حکومت اسلامی را مهمترین فصل از ولایت فقیه می دانست و اساسا وجه تمایز نظریه امام در این باب موضوع اقامه حکومت اسلامی است.

 

وجه تمایز نگاه امام خمینی در ولایت فقیه توجه به عموم مردم بود

استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: امام در طرح موضوع ولایت فقیه، روی جامعه، عموم مردم و به اصطلاح کف خیابان نظر داشتند. زیرا معتقد بودند نقشه راه ولایت فقیه باید بر اساس پشتوانه اجتماع صورت بگیرد. و به اعتقاد من وجه تمایز نگاه امام خمینی در ولایت فقیه توجه به عموم مردم بود.

دکتر سیدسجاد ایزدهی تصریح کرد: بعد از پایان دوره قرون وسطی و آغاز رنسانس در غرب استدلال برای وجود خداوند را یک مقوله شناختی عنوان می کنند ولی امام خمینی (ره) استدلال عقلی مطرح می کنند و معتقد به ولی فقیه، قضاوت، حدود، جهاد، و قصاص هستند که لازمه آن را استقرار حکومت اسلامی می‌دانند که بدون آن امکان اجرای احکام اسلامی وجود ندارد. در واقع امام خمینی(ره) با استدلال و عقلانیت اصل ولایت فقیه را اثبات می کند.

وی در پایان صحبت های خود خاطرنشان کرد: عقلانیت امام خمینی (ره) در تبیین وضوع ولایت فقیه ممتاز و ساختارمند بود زیرا حکومت مبتنی بر نظام ولایت فقیه است که بعد از سال های سال با وجود مشکلات و سنگ اندازی ها همچنان مقتدرانه پا برجا است.

 

در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخ بین حضّار و کارشناسان برگزار شد

 


گزارش تصویری | نشست بررسی سیزدهمین کتاب از «صد کتاب ماندگار قرن» با عنوان «ولایت فقیه»


تاریخ انتشار: ۷۸۲/۱/-۹ - ۱۴:۱۱:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۱۳ - ۱۴:۵۱:۵۶
گزارش تصویری | نشست بررسی سیزدهمین کتاب از «صد کتاب ماندگار قرن» با عنوان «ولایت فقیه»
سیزدهمین نشست از صد کتاب ماندگار قرن به معرفی و بررسی کتاب «ولایت فقیه« امام خمینی (ره) اختصاص داشت.

 

 

 

 


در آستانه 14 خرداد و سالروز رحلت حضرت امام خمینی(ره)؛

کتاب «ولایت فقیه» معرفی و بررسی می شود


تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۹ - ۱۱:۴۸:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۳/۳/۹ - ۱۳:۲۳:۳۰
کتاب «ولایت فقیه» معرفی و بررسی می شود
کتاب «ولایت فقیه» تالیف روح‌الله الموسوی الخمینی(ره) در نشست صد کتاب ماندگار قرن معرفی و بررسی می شود

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتاب «ولایت فقیه» تالیف حضرت امام خمینی(ره) به عنوان سیزدهمین کتاب از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» روز یکشنبه 13 خرداد 1403 ساعت 10 صبح در سالن فرهنگ مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان از یاران دیرین امام خمینی(ره) و دکتر سیدسجاد ایزدهی استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.

بر اساس این گزارش کتاب «ولایت فقیه»، مجموعه سیزده سخنرانی است که حضرت امام خمینی، در سال 1389 قمری (برابر با 1348 شمسی) در ایام اقامت در نجف اشرف ایراد فرمودند. این سخنرانی‌ها در همان ایام به صورت مختلف، گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است و در پائیز 1349 شمسی پس از ویرایش و تایید حضرت امام برای چاپ آماده گردید و نخست توسط یاران امام در بیروت به چاپ رسید و پنهانی به ایران فرستاده شد و همزمان برای استفاده مسلمانان انقلابی به کشورهای اروپایی و امریکا و پاکستان و افغانستان ارسال گردید. این کتاب در آن زمان در صدر کتاب‌های ممنوعه دوران پهلوی قرار داشت.

«ولایت فقیه» قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بارها، و در سال ۱۳۵۶ در ایران با نام «نامه‌ای از امام موسوی کاشف الغطاء» به ضمیمه «جهاداکبر» تجدید چاپ شد. امام خمینی در ابتدای این کتاب، ولایت فقیه را از موضوعاتی می‌داند هرکس به عقاید و احکام اسلامی آشنایی مختصری داشته باشد وقتی به مبحث ولایت فقیه برسد، آن را بی‌درنگ تصدیق خواهد کرد.

لازم به توضیح است تا کنون کتاب‌های «تاریخ پیامبر اسلام»، اثر محمدابراهیم آیتی، «نثر طوبی؛ دایره‌المعارف لغات قرآن کریم» اثر علامه ابوالحسن شعرانی، «بیست مقاله قزوینی» از مجموعه پژوهش‌های علامه محمد قزوینی، «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها» نوشته سیدجعفر شهیدی، «مسئله حجاب» استاد شهیدمرتضی مطهری، «واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی» نوشته کتایون مزداپور، «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» سلسله جلسات سیدعلی خامنه‌ای، «حواصل و بوتیمار» نوشته امیرحسن یزدگردی، «خواب آشفته نفت» نوشته محمدعلی موحد، «مفاتیح الجنان» با گردآوری شیخ عباس قمی،  «تاریخ طب در ایران» تالیف دکتر محمود نجم‌آبادی، و «مقدمه‌یی بر شناخت اسناد تاریخی» تالیف سرهنگ دکتر جهانگیر قائم مقامی در سلسله نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی شده است.​ گفتنی است این نشست بصورت زنده از صفحه آپارات (aparat.com/nlai_ir) سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پخش خواهد شد.