استان خراسان رضوی با مساحتی حدود 117٫684 کیلومترمربع (۷٪ کل مساحت ایران) رتبه پنجم و با جمعیت 6٫434٫501 نفر ( سرشماری 1395)، رتبه دوم را در کشور دارا میباشد. نرخ شهرنشینی در این استان 06/ 73 درصد و تراکم جمعیت 54/68 نفر در کیلومتر مربع میباشد. 90.2 درصد جمعیت خراسان رضوی فارس زبان و مابقی به ترتیب کردها با 4.2 درصد، ترک ها با 3.7 درصد و بقیه بلوچ ها، اعراب و ... می باشند.این استان از شمال و شمال شرق به طول تقریبی ۶/۵۳۱ کیلومتر دارای مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از شرق به طول حدود ۳۰۲کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد.
استان خراسان رضوی دارای 33 شهرستان، 81 بخش، 177 دهستان و 86 نقطه شهری می باشد.
شهر مشهد، مرکز استان خراسان رضوی و دومین شهر بزرگ کشور و مهمترین شهر نیمه شرقی کشور و همچنین مهمترین شهر مذهبی ایران میباشد. در جهان اسلام نیز این شهر دومین کلانشهر مذهبی جهان می باشد که از قرون گذشته یادگارهایی بس افتخارآفرین و پیشینهای پربار داشته است. شهر مشهد، با وجود پاک و شریف ثامنالحجج حضرت علی بن موسیالرضا (ع) به مانند نگینی درخشان در عالم تشیع و به عنوان پایگاه معارف دینی و رضوی تجلی یافته است. اکنون این شهر، میعادگاه ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و میلیونها زائر و مسافر عاشقی است که از سراسر ایران و مناطق دیگر وارد این شهر میشوند. این شهر در زمان افشاریان پایتخت ایران بوده است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 این شهر با بیش از 3,000,000 نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.
مشهد به واسطه وجود بارگاه نورانی حضرت علی بن موسی الرضا (ع) سالانه پذیرای میلیونها زائر (30 میلیون زائر داخلی و 4 میلیون زائر خارجی) است، امکانات وسیعی شامل فرودگاه بین المللی فعال با پروازهای متعدد داخلی و خارجی، پایانه مدرن و شبکه حمل و نقل برون شهری و درون شهری، فعالترین ایستگاه قطار، وجود بزرگراه و جادههای مناسب، بیشترین تعداد هتلها و مهمانپذیرها در سطح کشور و وجود جاذبههای طبیعی و تاریخی و گردشگری هر ساله تعداد بیشتری از هموطنان را به این شهر جذب مینماید.
ضمن اینکه وجود کنسولگریهای کشورهای متعدد مسلمان در شهر مشهد نشاندهنده دامنه وسیع ارتباطات سیاسی- اقتصادی آن کشورها با استان خراسان رضوی و شهر مشهد است و شیعیان تبعه آنها رقم قابل توجهی از زائران مشهد را تشکیل میدهند. جاذبهها و امکانات مشهد همچنین باعث افزایش جمعیت و توسعه شهر مشهد گردیده به طوریکه جمعیت این شهر نسبت به سال 1355 بیش از سه برابر افزایش داشته است.
همچنین وجود شهرهای کهن و تاریخی مانند نیشابور، توس و سبزوار این استان را در زمره مناطق تاریخی و گردشگری کشور قرارداده است.
اهم آمار جامع فرهنگی و آموزشی خراسان رضوی
چاپخانه های تحت نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بر حسب نوع مالکیت | |||
سال | جمع | دولتی | خصوصی |
1380(1) | - | - | - |
1385 | 159 | 3 | 156 |
1390 | 203 | 8 | 195 |
1394 | 216 | 8 | 208 |
1395 | 215 | 8 | 207 |
1396 | 212 | 8 | 204 |
1397 | 231 | 8 | 223 |
1398 | 340 | 4 | 336 |
1399 | 318 | 4 | 314 |
آمار تعداد کتابخانه های استان | ||||
سال | کتابخانه های عمومی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | آستان قدس رضوی | کانون مساجد |
1380 | ... | ... | ... | ... |
1385 | 99 | 35 | 23 | 142 |
1390 | 173 | 36 | 33 | 537 |
1394 | 205 | 43 | 33 | 1237 |
1395 | 206 | 43 | 34 | 1223 |
1396 | 202 | 46 | 34 | 1277 |
1397 | 208 | 46 | 37 | 1300 |
1398 | 214 | 45 | 40 | 1300 |
1399 | ٢١٦ | ٤٥ | ٤٠ | ١٣٠٠ |
آمار تعداد کتاب های موجود | ||||
سال | کتابخانه های عمومی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | آستان قدس رضوی | کانون مساجد |
1380 | ... | ... | ... | ... |
1385 | 917522 | 146883 | 1505544 | 355000 |
1390 | 1823398 | 228409 | 2598727 | 1342500 |
1394 | 2683429 | 320762 | 2986341 | 2474000 |
1395 | 3035441 | 357209 | 3194117 | 2444000 |
1396 | 3353955 | 301536 | 3389501 | 2000500 |
1397 | 3235517 | 392163 | 3511533 | 2139153 |
1398 | 3122055 | 343523 | 3622088 | 2108933 |
1399 | ٣١٣٢٠٢٧ | ٤٠٨٣٨٥ | ٣٧٠٥٩٤٢ | ٢٠١٠٨٤٢ |
آمار تعداد اعضای کتابخانه ها | ||||
سال | کتابخانه های عمومی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | آستان قدس رضوی | کانون مساجد |
1380 | ... | ... | ... | ... |
1385 | 64414 | 3191 | 250080 | 29678 |
1390 | 170982 | 6957 | 357882 | 112233 |
1394 | 184842 | 13424 | 437248 | 258533 |
1395 | 197597 | 15720 | 460116 | 303150 |
1396 | 214177 | 14619 | 486935 | 182700 |
1397 | 248928 | 29767 | 514601 | 190000 |
1398 | 246575 | 65417 | 528834 | 199161 |
1399 | ٢٢٦٩٥٠ | ١٩٨٩٨ | ٥٤٩٨٨٧ | ١٨١٤٠٠ |
آمار تعداد موارد مراجعه به کتابخانه ها | ||||
سال | کتابخانه های عمومی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | آستان قدس رضوی | کانون مساجد |
1380 | ... | ... | ... | ... |
1385 | 3859076 | 20892 | 3953158 | 33938 |
1390 | 4607312 | 319963 | 4188498 | 128343 |
1394 | 4925041 | 659194 | 4153429 | 3711000 |
1395 | 5038731 | 781563 | 4274982 | 6897200 |
1396 | 3129021 | 723892 | 4227010 | 7129200 |
1397 | 3554295 | 660844 | 3996694 | 7130000 |
1398 | 4292862 | 599969 | 3524128 | 7131200 |
1399 | ٥٧٨٤٧٦ | ٤٩٩٨٦٥ | ٤٨٠٠٥٥ | ٧١٥٦٤٧٥ |
تعداد عناوین و شمارگان مطبوعات محلی | |||
| سال | تعداد عنوان | شمارگان(تیراژ) |
روزنامه ، هفته نامه ، دو هفنه نامه | 1380 | 2 | 139000 |
1385 | 2 | 37209830 | |
1390 | 5 | 52000000 | |
1394 | 6 | ... | |
1395 | 6 | ... | |
1396 | 8 | 47569247 | |
1397 | 8 | 43182814 | |
1398 | 8 | 36468770 | |
1399 | 8 | --- | |
| |||
ماهنامه ، فصلنامه ، دو فصلنامه | 1380 | 60 | 151100 |
1385 | 94 | 19558871 | |
1390 | 187 | 73964760 | |
1394 | 126 | ... | |
1395 | 157 | ... | |
1396 | 222 | 6927906 | |
1397 | 309 | 8658138 | |
1398 | 433 | 4655220 | |
1399 | 446 | --- |