اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سال 1393 با هدف کلان برقراری تعامل دو سویه میان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و نخبگان فرهنگی و ادبی کشور تاسیس شد.

در دوره‌ی مدیریت جدید اندیشگاه و با تعامل و رایزنی با نخبگان درون و بیرون سازمان شیوه نامه جدید اندیشگاه سازمان تهیه و سپس به تصویب شورای معاونین سازمان رسید. 

ـ اندیشگاه کانونی است برای فراهم ساختن فضایی مناسب برای حضور، گفت و گو و تضارب آراء اندیشمندان در حوزه‌های مختلف علوم به ویژه علوم انسانی(کتابخانه ملی به مثابه‌ی خانه‌ی دوم اندیشمندان)

ـ شناسایی روش‌مند مهم‌ترین پرسش‌ها و فرضیه‌های موجود در آثار مکتوب متفکران حوزه‌ی علوم انسانی و فراهم ساختن شرایط و امکانات لازم برای گفت‌وگوی نقادانه درباره آنها

ـ ایجاد بستر و فضای مناسب برای تعاطی افکار و ارائه یافته‌های نوپدید و تجارب پدیدآورندگان، مولفان، مترجمان، مصححان، ناشران، کتابداران، آرشیویست‌ها، سندپژوهان، نسخه پژوهان، انجمن‌های علمی و ...

ـ ایجاد ارتباط دو سویه میان سازمان و انجمن‌های علمی، و جامعه

الف: ریاست محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملی ریاست عالی اندیشگاه را بر عهده خواهد داشت.

ب: شورای راهبری اندیشگاه متشکل از ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ، معاون پژوهشی سازمان، مدیر کل حوزه ریاست و مدیر اندیشگاه، 3 تن از اندیشمندان و شخصیت‌های علمی خارج از سازمان ، با تاکید بر انجمن‌های علمی، روسای کارگروه‌های علمی و افراد مدعو بنابر ضرورت خواهد بود. همچنین مسئول دبیرخانه اندیشگاه به عنوان عضو حاضر بدون حق رای برای ثبت مصوبات و تهیه مستندات  در جلسات حاضر خواهد بود.

ج: مدیر اندیشگاه  از سوی ریاست محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملی منصوب می‌شود و مجری مفاد این شیوه‌نامه ، ارائه طرح‌ها و پیشنهادها به شورای راهبری و اجرای مصوبات شورا خواهد بود. همچنین پیشنهاد اعضای حقیقی شورا و اعضای کارگروه‌های علمی را به ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی بر عهده خواهد داشت.

د: کارگروه‌های علمی : اندیشگاه برای انجام وظایف محوله اقدام به تشکیل 3 کارگروه علمی خواهد کرد. رئیس هریک از این کارگروه‌ها به پیشنهاد مدیر اندیشگاه و تایید رئیس سازمان انتخاب خواهد شد. رئیس گروه موظف است اعضای هر کارگروه را به مدیر اندیشگاه پیشنهاد دهد . اعضای هر کارگروه به همراه رئیس 3 تا 5 نفر خواهد بود. کارگروه‌های علمی تلاش خواهند کردتا در چارچوب وظایف محوله که در این شیوه‌نامه مشخص شده است، فعالیت‌های اندیشگاه را طراحی و ارائه کند. این چارچوب‌ها بعد از تصویب شورای راهبری توسط مدیریت اندیشگاه به اجرا در خواهد آمد.

ه:دبیرخانه اندیشگاه مسئولیت هماهنگی تشکیل جلسات، ثبت و ضبط جلسات، اعلام برنامه‌های اندیشگاه و... بر عهده دارد.

الف.کارگروه علمی گفت و گو و تعامل با اندیشمندان و نخبگان فکری

وظایف:

• ایجاد بستر مناسب برای حضور، تضارب آراء و بهره‌گیری از اندیشمندان، متفکران  و صاحبان‌نظران حوزه‌های مختلف با تاکید بر علوم انسانی شامل: فلسفه، جامعه‌شناسی، تاریخ، تمدن، اقتصاد، سیاست، روانشناسی و ...
• شناسایی  روشمند پرسش‌ها و فرضیه‌های موجود در آثار مکتوب اندیشمندان و فراهم ساختن بستری برای تلاقی ،تبادل، نقد و بررسی و تعامل ایده‌ها، تفکرات و نظرگاه‌ها برای بررسی کارنامه فکری اندیشمندان و تشکیل موزه اندیشه
• نشر و ارائه‌ی مجموعه نقد و بررسی کارنامه فکری
• ایجاد فرصت مناسب برای حضور و ارائه‌ی آثار پژوهشگران و محققان جوان و استعدادهای نوپدید

ب.کارگروه علم اطلاعات، دانش‌شناسی و سند‌پژوهی

وظایف:

• بررسی و ارائه نقش کتاب و کتابخانه در توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه ایران
• بررسی و ارائه‌ی فرصت‌های کتابخانه‌های دیجیتال و تحولات آتی فناورانه در حوزه‌ی کتاب و اسناد
• بحث و گفت وگو پیرامون گذشته، حال و آینده‌ی تحولات نشر در ایران
• بحث و گفت وگو پیرامون توسعه‌ی زمینه‌های بین رشته‌ای علم اطلاعات و دانش‌شناسی
• بحث و گفت و گو پیرامون چشم‌انداز جهانی کتاب و تحولات آینده‌ی سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی با بهره‌گیری از تجارب جهانی، ایفلا  و ایکا
• بحث و بررسی پیرامون نسخ خطی
• نقد و بررسی کتاب
• بحث و بررسی آموزش‌های آرشیوداری و سندپژوهی در نظام آموزش دانشگاهی
• بررسی نقش مطالعات اسنادی در توسعه‌ی اقتصادی . اجتماعی جامعه‌ی ایران
• بحث و گفت و گو پیرامون وضعیت آگاهی عمومی بر روند میراث مستند
• بحث و بررسی پیرامون جامعه‌ی اطلاعاتی و جامعه‌ی معرفتی
• بحث و بررسی پیرامون مدیریت اطلاعات

ج. کارگروه  علمی ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی

وظایف:

• بحث و گفت و گو پیرامون وضعیت ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی در ایران و جهان
• نقد و بررسی کارنامه اسلام‌شناسان و ایران‌شناسان
• بررسی ابعاد گوناگون حوزه‌ی ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی در خصوص هویت ملی در گستره فرهنگی زبان فارسی و اقوام ایرانی، نقد باستان‌گرایی و بنیادگرایی و طرح مباحث تمدنی
• استفاده از اسناد و مطالعات برای معرفی دقیق‌تر قومیت‌‌ها، مذاهب  و مناطق ایران

اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی ایران از بدو تاسیس تا کنون میزبان صدها نشست مختلف در زمینه‌های فلسفی، ادبی، ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، نشست‌های تخصصی علم اطلاعات، جلسات نقد کتاب و کارگاه‌های مختلف بوده است. همچنین آمادگی همکاری و تعامل با نخبگان، اندیشمندان، متفکران و صاحبان فکر و نظر را دارد.

آدرس: میدان ونك، اتوبان حقانی (غرب به شرق)، خروجی كتابخانه ملی، سازمان اسناد و كتابخانه ملی، سالن اندیشگاه فرهنگی.

شماره‌های تماس:    81623313 و 81623264

پست الکترونیک اندیشگاه :       nlaiandishgah@gmail.com

ایسنتاگرام به شناسه: @andishgah.nlai