تاریخ ذهنیت رویکردی نو به مطالعات ایرانی

نشست تخصصی با عنوان «تاریخ ذهنیت رویكردی نو به مطالعات ایرانی» با سخنرانی دکتر عباس احمدوند عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی توسط گروه پژوهش های اسلام شناسی و ایران شناسی در تاریخ 95/12/4 در سالن استاد انوار برگزار شد.

احمدوند در ابتدای سخنرانی بدین نكته اشاره كرد كه مبحث حاضر در پی تبیین رابطه و نسبت میان تاریخ ذهنیت و مطالعات ایرانی به معنای عام است. از این رو پس از توضیح و ارایه تعریفی جامع برای هر دو اصطلاح، کوشش می شود پیدایی و مراحل توجه مورخان و به ویژه مورخان فرانسوی به ذهنیت به مثابه امری غیرملموس و گاه فاقد ما به ازای خارجی به تصویر کشیده شود. وی سپس ادامه داد: تاریخ ذهنیت که در واقع خود رویکردی مهم در حوزه تازه تاسیس تاریخ فرهنگی است، در پی شناسایی شکل گیری و تحول ذهنیت آدمیان درباب تولد، رشد، مرگ، رفتارهای خلاف عرف، مجرمانه و گاه کجروانه، آداب و رسوم مردمان عادی و.... است. تفاوت اساسی آن نیز با تاریخ اندیشه یا تاریخ اندیشه ها که به شناسایی افکار فلاسفه و اندیشمندان و تاثیر اجتماعی آن ها می پردازد، توجه ویژه به ذهنیت و شکل گیری ذهنیت مردمان عادی است.

احمدوند پس از ذكر مثال هایی در باب مباحث فوق، به مبحث پایانی سخنرانی خود پرداخت و ضمن آن اشاره كرد كه از نظر وی، تاریخ ذهنیت را می توان به نوری تشبیه کرد که با تاباندن آن به کثیری از شواهد و داده های استخراج نشده و یا تحلیل نشده موجود در منابع فارسی، راه برای نگارش تاریخ ذهنیت ایرانی بیش از پیش باز می شود. منابع فارسی مهم ترین معادن و ذخایر حاوی داده های زبانی ایرانیان است و از این رو مهم ترین تجلی گاه بروز و ظهور ذهنیت ایرانی است. مورخان برای نگارش تاریخ ذهنیت ایرانیان و پژوهش در آن، بدون استفاده از این منابع، با دشواری های فراوان در گردآوری شواهد و داده های تاریخی مواجه خواهند بود.

این نشست با پرسش و پاسخ برخی از حضار و دانشجویان به پایان رسید.