تاریخ ویرایش: Sun Oct 14 11:26:46 IRST 2018

درباره

ششمين آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي (1385: تهران): تجليل از استاد سيد احمد حسيني اشكوري
 
پژوهش در عرصه متن‌پژوهي، نسخه‌شناسي، فهرست‌نگاري و كتابشناسي از جمله ماناترين و ارزشمندترين عرصه‌هاي پژوهشي است كه نقش آن در تدوين تاريخ علم و پيشبرد تحقيقات نوين و نيز حفظ هويت و اصالت جامعه انكارناپذير مي‌نمايد. اهميت آگاهي از ميراث علمي دانشمندان سده‌هاي گذشته، شماري از دانايان زمانه و فرزانگان دوران را بر آن مي‌دارد تا دست از تمامي لذايذ مادي دنيا بشويند و پس از كسب دانش در زمينه‌هاي مختلف، راهي را برگزينند كه پيمودن آن نيازمند ژرف‌انديشي، همّتي والا و انگيزه‌اي الهي است؛ چه آنكه رهپويان اين راه، از همان آغاز در مي‌يابند كه مقام گنجوري و پاسداري از ميراث گرانقدر پشينيان تنها با رنجوري و تحمّل دشواريهاي جانكاه فراچنگ خواهد آمد و جاودانگي در اين مقام تنها شايسته دانش مردان پاكبازي است كه براي رسيدن به سر منزل مقصود گامهاي خود را با آگاهي، اخلاص و جامع‌نگري برداشته باشند و در سراسر اين راه دشوار، گنج دانش خويش و گنجينه دانشيان پيش از خويش را بي‌منّت و ادعا در اختيار مشتاقان قرار دهند.
 
بي‌شك كتابشناس، فهرست‌نگار و نسخه‌شناس نامدار روزگار استاد حجت‌الاسلام و المسلمين سيد احمد حسيني اشكوري از بزرگان و انديشه‌وران عرصه ميراث‌پژوهي است كه تجليل از او، تجليل از سيره و سنتي حسنه در ارائه خدمات ارزشمند علمي و فرهنگي است؛ سنت حسنه‌اي كه اگر در انديشه نهادينه كردن آن برنياييم، نمي‌توانيم كاميابيهاي چشمگيري را در عرصه تحقيقات بنيادين فرهنگي انتظار داشته باشيم .
 
در ششمين آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي كه در روز سوم آذر ماه 1386 برگزار شد، ضمن معرفي آثار و خدمات علمي و پژوهشي شماري از پژوهشگران و استادان، از دانش مردي پرتلاش و عالمي فرزانه تجليل گرديد كه به جرأت مي‌توان گفت هيچ پژوهشگري در عرصه متون كهن از حاصل تلاش علمي و آثار ارزشمند و خدمات گونه‌گون او بي‌نياز نيست؛ دانشمندي از سلاله پاك پيامبر گرامي اسلام، كتابشناسي آگاه و سخت‌كوش، نسخه‌شناس و فهرست‌نگاري باريك‌انديش و محقق و مؤلفي با ارادت خالصانه و آگاهانه به مكتب اهل بيت (ع) و خادمين بزرگوار و نوانديش نسخه‌هاي خطي جناب استاد حجت‌الاسلام و المسلمين آقاي سيد احمد حسيني اشكوري، كه به حق بايد از او با نام شيخ آقا بزرگي ديگر در عرصه كتابشناسي و ميراث پژوهي نام برد .

شخصیت ویژه آیین

سيداحمد فرزند سيدعلي حسيني اشكوري، شب سيزدهم ربيع الاول 1350 ه.ق. در نجف اشرف به دنيا آمد و در خانواده‌اي كه به علم و استغناي طبع و تقوا موصوفند، پرورش يافت. پس از طي سالهاي كودكي و آموزش مقدمات خواندن و نوشتن به دروس حوزوي پرداخت.

اجداد ایشان همگي روحاني و به تربيت ديني و ارشاد مومنين اشتغال داشته و از احترام مردم برخوردار بوده‌اند و اهالي اشكورات بدانها عقيده خاصي داشتند. همواره به مطالعه و كتابخواني اشتياق فراوان داشت و اكثراً حتي هنگام صرف غذا از كتاب جدا نمي‌شد. به قدري در وقت غروب آفتاب و با نور ماه كتاب خوانده كه چشمش ضعيف شده و در حال حاضر از اين جهت سخت در زحمت است. حدود سال 1380 ه.ق. كه از درسهاي حوزه در حد نیاز فارغ شد، به فكر تخصص در رشته‌اي دیگر افتاد و ميل داشت كه از كارهاي تكراري و كم فايده دور باشد و به كاري بپردازد كه جاي آن خالي و بدان نياز باشد. پس از يك سال بررسي كارهاي مختلف و ارزيابي هر يك از آنها به تحقيق متون قديم و نسخه‌شناسي خطي پرداخت.

چون حوزه‌ها در آن عصر به اين رشته‌ها علاقه نداشتند، پيمودن اين راه مستلزم بسي رنجها و ناكامي‌ها بود، ولي به حول و قوه الهي با صبر و تحمل هرگونه حرمان و سرزنش و حتي توهين، مشكلات را پشت سر گذاشت و راه خود را چنان كه بايد و شايد و در حد توان ادامه داد. به سال 1391 ه.ق. بر اثر فشارهاي حكومت بعث عراق به ايران مهاجرت و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه -عليهاسلام- به كارهاي خود ادامه داده است.

از آثار تاليفي ایشان فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه آيت‌الله مرعشي در بيست و شش جلد، التراث العربي در شش جلد، مولفات الزيديه در سه جلد، دليل المخطوطات جلد اول، تراجم‌الرجال در دو جلد و حدود بيست جلد كتابهاي متفرقه ديگر چاپ شده است.

ایشان همچنين به چند كار تاليفي بزرگ از قبيل التراث العربي المخطوط في مكتبات ايران العامه، المفصل في تراجم الاعلام و معجم اعلام الاماميه مشغول می‌باشند. ذکر همه آثار استاد مجالی دیگر می‌طلبد.

برگزیدگان

ردیف
گروه رتبه نام پدیدآور مشخصات اثر
1 تاريخ و اسناد کتاب شایسته تقدیر دکتر محمد رضا نصیری فتوحات شاهی
2 رساله شایسته تقدیر دکتر عبدالحسين نوابي ذيل تاريخ گزيده
3 مقاله شایسته تقدیر دکتر محمد رضا وصفي يگانه وقايع‌نگاري مسيحيت غرب به زبان فارسي
4 اسناد شایسته تقدیر فاطمه قاضيها تاريخ كتابخانه سلطنتي براساس اسناد كتابخانه ملي
5 فلسفه و عرفان كتاب شایسته تقدیر دكتر عارف نوشاهي و معدن الدّرر
 
 دكتر معين نظامي
6 دكتر محمد عابدي تصحيح كشف المحجوب
7 رساله شایسته تقدیر دكتر نصرالله پورجوادي حكيم‌نامه و ذيل سير العباد و اشعار ديگر/ اوحدالدين رازي
8 مقاله شایسته تقدیر محمد كاظم رحمتي متني بي‌همتا در عرفان اسلامي
9 رجال و حديث و كلام كتاب شایسته تقدیر ثامر كاظم عبدالخقاجي ايضاح الاشتباه/ علامه حلي
10 مقاله شایسته تقدیر دكتر مجيد معارف روش‌هاي ابن ابي الحديد در اثبات اصالت نهج البلاغه
11 علوم قرآني و ادبيات عرب كتاب شایسته تقدیر سيد علي ملكوتي المحيط بلغات القرآن
12 ادبيات فارسي كتاب برگزیده نجيب مايل هروي شرح مثنوي معنوي
13 كتاب شایسته تقدیر ناجي نصرآبادي تذكره رياض الشعراء
14 دكتر محمود مدبري ترجمه قرآن ماهان
15 رساله شایسته تقدیر محمد باهر انيس الشعراء
16 مقاله شایسته تقدیر جواد بشري جنگ رباعيات كتابخانه مرعشي
17 ابوالفضل خطيبي اصالت كهن ترين نسخه شاهنامه،
18 فهرست‌نويسي و نسخه‌پژوهي كتاب شایسته تقدیر براتعلي غلامي مقدم فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه آستان قدس رضوي، ج24 و 25
19 مقاله شایسته تقدیر ايرج افشار قطع كاغذ وكتاب در متون فارسي و عربي
20 علوم و فنون مقاله شایسته تقدیر هوشنگ اعلم مقدمه بر چاپ تصويري كتاب حشائش تأليف ديسفوريدس
21 كتابداري نسخ خطي برگزیده محمد وفادار مرادي كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي
22 شایسته تقدیر صديقه سلطاني فر كتابخانه ملي
23 حسين متقي كتابخانه‌آيت‌الله‌العظمي مرعشي نجفي
24 آثار تلویزیونی برگزیده رضا خوشدل (کارگردان و تهیه کننده) طلوع ماه
25 شایسته تقدیر مهدی علی احمدی قند و پند
26 مرمت برگزیده حسن بازیان  
27 شایسته تقدیر محمد حسین اسلام پناه  
28 اطلاع‌رسانی شایسته تقدیر ناصر گلباز بانك اطلاعات نسخ خطي پزشكي ايران
29 مجید غلامی جلیسه سايت بياض
30 اهدای نسخ خطی برگزیده آیت‌الله میرزا علی غروی علیاری  
31 دکتر فریدون مقتدری  
32 شایسته تقدیر مرحوم دکتر محمد جواد مشکور  
33 محمد علی نحوی  
34 ناشران برگزیده كتابخانه آيت‌الله‌العظمي مرعشي نجفي  
35 شایسته تقدیر انتشارات مولي  
36 انتشارات اساطير  
37 نشریات برگزیده نامه انجمن  
38 شایسته تقدیر میراث شهاب  
39 ماهور  

سخنرانان

  • حجت‌الاسلام سيدمحمدعلي احمدي ابهري: رئيس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي
  • حسين صفار هرندي: وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي
  • غلامعلي حداد عادل: رئيس مجلس شوراي اسلامي
  • ميرزا محمد كاظميني: رئيس بنياد ريحانه الرسول
  •  فرانسيس ريشارد: نسخه‌شناس برجسته فرانسوي
  • حجت‌الاسلام رسول جعفريان: پژوهشگر حوزه
  • حجت‌الاسلام والمسلمين سيد احمد اشكوري

گزارش دبیرخانه

دبيرخانه دائمي حاميان نسخ خطي با تشكيل چهارده گروه داوري فعاليت خود را آغاز كرده و از ناشران، نشريات، شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني و كتابخانه‌هايي كه نسخ خطي در آن‌ها نگهداري مي‌شود مكاتبه شده بود. همچنين از ميان 80 نشريه‌اي كه به صورتي تخصصي درباره نسخه‌هاي خطي و متن پژوهي مقالاتي را به چاپ رسانده‌ و يا مرتبط با اين موضوعات فعاليت كرده‌ بودند، دعوت و يا دبيرخانه به صورت موردي به استخراج مقالات آن‌ها پرداخته بود

طراحي تنديس برگزيدگان و شايستگان تقدير براساس شمسه و ترنج از ديگر ويژگي‌هاي همايش بود كه به برگزيدگان «شمسه زرين» و شايستگان تقدير «ترنج سمين» اهدا شد.

هم چنين بنا به پيشنهاد هيأت داوران دو نفر از فرهيختگان كشور كه در تعالي نسخه‌شناسي و معرفي آثار گرانقدر متون كهن فعاليت‌هايي را انجام داده بودند تقدير شد.  اين همايش با حمايت "مركز پژوهشي ميراث مكتوب، بنياد فرهنگي پژوهشي ريحانه الرسول يزد و شبكه اول سيماي جمهوري اسلامي ايران" برگزار شده بود .

انتشارات

  • حديث عشق7: استاد سيد احمد حسيني اشكوري: عرض حال، جستارها و گفتارها/ به كوشش سيد صادق حسيني اشكوري. تهران: كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، 1384. 496ص. به مناسبت بزرگداشت استاد سيد احمد حسيني اشكوري فهرستنگار برجسته معاصر.
  • رنج و گنج: يادمان ميراث‌شناس برجسته معاصر علامه محقق سيد احمد حسيني اشكوري. به كوشش سيد صادق حسيني اشكوري. قم: مجمع ذخائر اسلامي (با همكاري مركز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي).

تاریخ ویرایش: 2018-10-15 08:08:37.0