جامع التواریخ
- محل نگهداری اثر: کاخ موزه گلستان
- تاریخ ثبت در فهرست ملی حافظه جهانی: 1396
- تاریخ ثبت در فهرست جهانی حافظه جهانی: 2017
- توضیحات: جامع‌التّواريخ تألیف رشيدالدّين فضل‌الله همداني (645 – 718 ق/ 1247- 1318 م) يكي از مهم‌ترين تواريخ عمومي مشتمل بر تاریخ پیامبران (از حضرت آدم تا پیامبر اسلام)، تاریخ اسلام (تا پايان خلافت المستعصم بالله آخرين خليفۀ عبّاسي در سال 656 ق/ 1258 م)، تاریخ ایران باستان(پادشاهان اساطیری) و تاریخ ایران تا زمان مؤلف به علاوه تاریخ کشورهایی چون چين، هند (و سند و كشمير)، اروپا و اقوام دیگر می باشد.
وی قصد داشت کتاب خود را در سه بخش تألیف کند: 1. تاریخ مغولان 2. تاریخ عمومی 3. مسالک و ممالک. اما گویا موفق به نگارش بخش سوم نشد و هیچ اثری از آن تاکنون یافت نشده است.
مهمترین بخش این اثر از دیدگاه تاریخ نگاری مربوط به تاريخ مغولان و حاکمیت ایلخانان در ایران است که مبتنی برمنابع دست اول مانند کتاب تاریخ سرّی مغولان، مشاهدات خود نویسنده و استفاده از اطلاعات شاهزادگان مغول می باشد. نگارش جامع‌التّواريخ به امرغازان‌خان (حكـ 694 – 703 ق/4129- 3130م) آغاز و در دورۀ اولجايتو (حكـ : 703 – 716 ق/ 3130 316-1م) به پايان رسيد.
در مجموع این کتاب شامل بخش های زیر است: 1. تاريخ ايران و اسلام 2. تاريخ ساسانيان و بويهيان و غزنويان 3. تاريخ آل سلچوق 4. تاريخ سلاطين خوارزم 5. تاريخ اغوز (كه به ذکر نياي مغولان و اعقاب آنان اختصاص يافته) 6. تاريخ اقوام پادشاهان ختاي (چین) 7. تاريخ هند و سند و كشمير 8. تاريخ قوم بني‌اسرائيل 9. تاريخ افرنج و پاپان و قياصره (تاریخ سرزمين‌هاي اروپايي و بويژه تاريخ پاپان مسيحي). اين نسخه که متن کاملی است، در سال 1004 ق/ 1595 م. در دربار مغولان هند در 305 برگ كتابت شده است.